TIMSS 2015 ve PISA 2015 Birincisi Singapur Matematiği

TIMSS (Trends in International Mathematics and Science Study) Uluslararası Matematik ve Fen Eğilimleri Araştırması 2015 sonuçlarında* ilk sırada yer alan Singapur, PISA (Programme for International Student Assessment) Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı 2015 raporunda** da liderliğini sürdürdü.

IEA (International Association for the Evaluation of Educational Assessment) Uluslararası Eğitim Başarılarını Değerlendirme Kuruluşu’nun yürüttüğü, dörder yıllık dönemler halinde, 4 ve 8. sınıf düzeyindeki öğrencilerin matematik-fen bilimleri bilgi ve becerilerinin değerlendirildiği TIMSS araştırmasının 2015 matematik sonuçlarında Singapur, başarısının tesadüf/rastgele olmadığını yıllardır elde ettiği üst dereceler ile birlikte bir kez daha gösterdi.

OECD (Organisation for Economic Co-operation and Development) Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü’nün yürüttüğü, üçer yıllık dönemler halinde, 15 yaş grubundaki öğrencilerin kazanmış oldukları bilgi ve becerilerin değerlendirildiği PISA araştırmasının 2015 raporunda Singapur, bütün alanlarındaki (matematik-fen-okuma) birincilikleri ile dikkat çekti.

2016 yılı yaz döneminde Singapur’da yaptığım ülke, eğitim ve matematik dersi gözlemlerini, paylaşacağım bu yazıda, lise matematik derslerinde öne çıkan, başarılı olmalarında etken olan uygulamalar yer alacak. Öncelikle genel, eğitim sistemi ve lise matematik dersleri hakkında genel bilgilerle başlamak ülke fotoğrafını daha iyi görmemizi sağlayacaktır.

1965 yılında bağımsızlığını elde eden Singapur, mevcut imkanlarını en üst düzeyde kullanan bir ülke örneğidir. Singa (Aslan) Pura (Ülke) anlamına gelen Asya kıtasında yer alan Singapur, tek şehirden oluşmaktadır. Yaklaşık 5.5 milyon nüfusu Ankara ili kadar, yaklaşık 710 kilometrekare yüzölçümü İstanbul ilinin Şile ilçesi kadardır. Kişi başına düşen milli gelir ve en yaşanabilir ülkeler araştırmalarında ilk 10’da yer almaktadır. Çok büyük oranda metro ağına sahip olan ülke, tropikal iklime sahiptir. Para birimi Singapur dolarıdır.

Farklı ırklardan (Çin, Malay, Hint ve diğer azınlıklar) ve farklı inanıştan (Budizm, İslam, Hinduizm, Hristiyanlık, Taoizm ve diğer dinler) insanlara ev sahipliği yapmaktadır. Türkiye vatandaşlarından vize istenmemektedir. Ülkemizden direk uçuş süresi 11 saat olup Türkiye saatine göre 5 saat ileridedir. Yere çöp ve sakız atmak, tükürmek, sokakta kavga etmek gibi onlarca yasak nedeniyle “Singapur is a fine city” sözü kullanılmaktadır.

Eğitim sistemleri araştırmalarında da büyük oranda ilk sırada yer alan Singapur’da ilkokul 6 yıl, ortaokul 4 yıl, lise 2 yıldır. İlkokulda dil derslerinden sonra en fazla ders matematikten veriliyor. İlkokul sonunda bitirme sınavı uygulanmakta ve öğrenciler seviyelerine göre kurlara (özel, ekspres, normal) ayrılmaktadır. Farklı seviyelere farklı müfredatlar uygulanmaktadır. Üniversite eğitimi öncesi öğrenciler bilgi ve becerilerine göre yönlendirilmektedir.

Eğitimden Singapur Milli Eğitim Bakanlığı sorumludur. Hükümet, milli gelirinin büyük bir bölümünü eğitim harcamalarına ayırmaktadır. Eğitime bakış açısı; başarı geleneğinin öğrencinin tüm potansiyelini açığa çıkarmada en önemli araç olduğudur. Singapur’da 5 üniversite bulunmaktadır. Bunlardan ikisi, dünyanın en iyi 100 üniversitesi arasına girmeyi başarmıştır. Üniversiteye kabul almak zordur. Bunun temelinde eğitimde mükemmeliyetçilik anlayışı yer almaktadır.

Eğitim iki dönem halinde fakat her dönemde iki ara tatil veriliyor. Dersler genellikle her biri 30’ar dakikalık 2 periyot şeklinde işleniyor, lisede haftada toplam 40 periyot var.  Bitirme ve ulusal sınavlarda; dinleme, yazma ve sözlü ölçme araçları kullanılıyor. Bütün kademelerde alınan eğitimler sertifikalandırılıyor.

Singapur’daki sınıflarda genellikle öğrenciler tekli sıralarda oturuyor. Öğretmen kontrolünde öğrenciler, sıraların düzeninde değişiklik yapabiliyor. Sınıf pencereleri genellikle koridora bakıyor. Teknolojik donanım yüksek olsa da geleneksel yöntemler de kullanılıyor. Dersler genellikle sunum şeklinde oluyor. Sınıflarda büyük oranda beyaz yazı tahtası da bulunuyor. Sınıftaki panoyu öğrenciler kendileri dizayn ediyor. Öğretmenler, ödev kontrolü için kitapları topluyor. Derslerde notlandırma büyük oranda yazılı sınava göre. Sınav haftası var. Lisede geometri yok. Ortaokulda temel matematik ve ileri matematik dersi var.

Eğitim sisteminin en önemli parçalarından biri öğretmenlerdir. Ülkede en yüksek maaş alan mesleklerdendir. (Ortalama 20.000 TL) Öğretmenler, jüri tarafından en başarılılardan seçiliyor. Öğretmenlik yapmak için mezuniyet şartı yoktur. Okula ve topluma yaptıkları katkılara göre farklı alanlarda değerlendirilmelerine göre maaşlarında artış yapılmakta, performans primi verilmektedir. Okul yöneticileri liderlik eğitiminden geçmektedir.

Lisede Singapur’un genel eğitim felsefesi: Her öğrenci her konuyu öğrenir. Az konu çok tekrar prensibi ve 21.yüzyıl becerilerini geliştirmeye yönelik çalışmalar yürütülmektedir. Bunu sağlamak için eğitim programı, öğretim yöntemi ve değerlendirme kriterleri sürekli gözden geçirilmektedir. Lisede bulunan okul türlerinde matematik derslerinin sayısı ve müfredatı, mezuniyetteki kazanımlara göre belirlenmiştir. Lise matematik sınavları, öğrencilerin kurlarına göre yapılmaktadır. Sınavlar, bölgelere standart olarak aynı zamanda uygulanmaktadır.

Matematik sınav süreleri 1-2 saat arasında değişmektedir.  Sınavların ilk sayfasında yönerge, sonraki sayfasında sınavda kullanılacak formüller yer almaktadır. Dikkat çeken kısımlardan biri, hedef puan kısmının olmasıdır. Sınav klasik olup birçok şıktan oluşabilmektedir. Soruların aynı puanlanması yerine konu/kazanım önemine göre sorular farklı puanlarla değerlendirilmektedir. Sınav sonrası çözümlü cevaplar mutlaka öğrenciler ile paylaşılmaktadır.

• Kesir Uygulamaları

Ülkemizde kesirlerle bölmeyi; 1.ifade aynen yazılır 2.ifade ters çevrilip çarpılır şeklinde yapmaktayız. Soyut kavramları somutlaştırmasıyla öne çıkan Singapur matematik derslerinde kesirler şekillerle ifade edilip soruya bu şekilde cevap aranmaktadır.

Önce; bölme yapılacak iki kesir şekil ile gösteriliyor. Böylece ezber bilgi yerine görsel hafıza kullanılarak daha kalıcı öğrenme gerçekleşmiş oluyor. İki sayıyı birbirine bölmek aslında 1.sayının içinde 2.sayı kaç tane var demektir. (4:2 işleminde 4 sayısının içinde 2 sayısı kaç tane var?) Sonuç olarak; 1/2 sayısının içinde 1/6 sayısı 3 tane olduğu için cevabımız 3.

• Çarpma Yöntemi Uygulamaları

Ülkemizde çarpım tablosu, ilkokulda matematik derslerinde en çok üzerinde durulan kavramlardandır. Diğer Uzakdoğu ülkelerinde olduğu gibi Singapur’da da sadece çarpma tablosu yerine pratik çarpma yöntemleri de kullanılıyor.

• Problem Uygulamaları

Ülkemizde özellikle lisede öğrencilerin en zorlandıkları konulardan biri de problemlerdir. Bu zorlanmanın en büyük sebebi, problemlerin günlük hayatla ilişkilendirilememesi ve ortak bir çözüm yolunun takip edilmemesidir.

Singapur’da matematik problemleri çözümü; davranış, üst öğrenme, süreç, kavram, beceriden oluşmaktadır. Bu 5 adıma çok dikkat edilmektedir. Bu nedenle, sorunun kolaylığı zorluğundan ziyade, daha çok öğrencinin bütün problemleri çözebilmesi hedeflenmektedir.

Singapur’daki öğrencilerin matematik derslerinde çok başarılı olmalarının en temel sebebi; pratik kurallar ve tam öğrenmedir. Sayı, kesir ve yaş problemlerinde Singapur Matematik Bar Modeli kullanılmaktadır.

• Materyal Kullanımı Uygulamaları

Öğretimde materyal kullanımının, kalıcı öğrenmeye katkısı olmaktadır. Çoklu öğrenme ortamı sağladığı için öğrencilere hem genel hem de bireysel olarak öğrenme sağlamaktadır. Bir sayının asallığı, o sayının kareköküne kadarki tüm asal sayılara bölünüp bölünemediği testiyle bulunabilir. Bunu hesap makinasında yapabiliriz. Sınıftaki saati kullanarak akrep ile yelkovanın arasındaki açıyı hesaplayabiliriz. Olasılık konusunda madeni para ve zar soruları öncesi madeni para ve zar üzerinden uygulamalar yapılmaktadır. Hala öğrencilerimizden iki zar atma olayı sonucunda 12 durum oluşur cevabını verenler bulunmaktadır. Zarın küp olduğunu (6 yüzeyi var), iki zar deneyini materyalle uyguladığında kalıcı öğrenme gerçekleşmektedir.

• Sosyal Medya Kullanımı Uygulamaları

Singapur’da eğitimde teknoloji ve sosyal medya kullanımı çok yaygındır, bu konuda araştırmalar, uygulamalar yapılmaktadır. Öğrenciler özellikle Twitter, Facebook ve web site kurulumu konusunda çok aktifler. Öğrenciler sınıf ortamında çekingen davranabilirken, sosyal medyada özellikle Twitterda kendilerini daha rahat ifade etmektedir. Belirlenen hashtag ile bütün sınıfın yorum/düşünceleri tek sayfada kısa sürede toplanmaktadır.

Sınıflarda yapılan sunumlarda genellikle PowerPoint ve Prezi programlarından yararlanılmaktadır. Öğrenciler internet araştırmalarına da büyük önem vermektedir. Facebook, iletişim aracı olarak değil eğitim sürecini takip etmek ve öğrenilenlerin paylaşılması için kullanılıyor.

Seyahat boyunca bilgilendirmeleri için, Singapur’da yaşayan Bilgisayar Mühendisi Levent Özkan’a, Singapur’da bilgi alınan yöneticilere ve öğretmenlere, yönlendirmeleri için; Ölçme Değerlendirme Uzmanı Mustafa Özdemir ve Robert Koleji Bilgisayar Merkezi Koordinatörü Mehmet Özdemir’e teşekkürler.

*http://timss2015.org/timss-2015/mathematics/student-achievement

**https://www.oecd.org/pisa/pisa-2015-results-in-focus.pdf